مراحل ساخت گیتار الکتریک

تاریخچه

گیتار الکتریک (Electric Guitar)  به نوعی از گیتار اطلاق می شود که برای شنیده شدن صدای آن در یک اجرای موسیقی ، برخلاف گیتار آکوستیک نیاز به تقویت صدا دارد. در این نوع از گیتار صدا توسط پیکاپ بر روی بدنه گیتار دریافت و به تقویت کننده صدا ارسال می شود و توسط بلندگوها پخش می گردد.

ساخت گیتار الکتریک

ساخت گیتار الکتریک شامل چهار مرحله می گردد :

انتخاب طرح

انتخاب مواد

ساخت اجزا

اتصال اجزای ساخته شده

مقدمه  ساخت گیتار الکتریک

ساخت گیتار الکتریک شامل چهار مرحله می گردد :

انتخاب طرح

انتخاب مواد

ساخت اجزا

اتصال اجزای ساخته شده

انواع چوب برای ساخت گیتارالکتریک

تاثیرانواع چوب مناسب را در مراحل ساخت گیتار الکتریک دست کم نگیرید. چوب ها باعث ایجاد تن های مختلف صدا میشوند.

چوب هایی که برای بدنه گیتار استفاده می شوند شامل توسکا، بیس وود، ماهون، گردو، افرا وچند نوع دیگر هستند. هر یک از آنها تن و رنگ خاصی به صدای گیتارمی دهند و از نظر قیمت و کیفیت متفاوت هستند.

برای مثال چوب توسکا دارای وزن بسیار سبکی است. همچنین این چوب دارای منافذی است که گیتارالکتریک، به دامنه وسیع تری از صدا ها دست پیدا خواهید کرد. بیس وود (Basswood) از قیمت پایینی برخورداراست. این چوب کمی نرم است ولی در ساختارش شاهد قسمت های سفت نیز خواهید بود. بس وود اغلب نت های بلند را پایین می آورد و نرم تر می کند.

خشک کردن چوب ها

چوب هایی که هنوز مرطوب هستند، درهنگام کارتغییر شکل می دهند. همچنین مشکلاتی درمراحل ساخت گیتارالکتریک، ایجاد خواهند کرد بنابراین چوب ها باید خشک شوند.

• یکی از مهم ترین شرایط اندازه چوب است، زیرا هر چه کوچک تر باشد سریع تر خشک می شود. درمراحل ساخت گیتار الکتریک بهتراست چوب به قطعات کوچک تری برش داده شده تا سریع تر خشک شوند.
• قطعات را با اندازه ای یکسان و همچنین ابتدا وانتهایی صاف و یک دست برش می دهند.
• در این روش از برخورد مستقیم نورخورشید به آن ها جلوگیری می شود.
• یکی دیگر از روش های خشک کردن استفاده از کوره ها می باشد که این روش همیشه بهترین نیست. هنگامی که این روند با سرعت بالا اتفاق بیفتد، چوب ترک می خورد وعمر آن نیز کوتاه تر می شود.

طراحی بدنه گیتار

در مراحل ساخت گیتار الکتریک، ظاهر و استایل بدنه آن بسیار اهمیت دارد. زیرا این گیتار ها نشانگر یک سبک موسیقی خاص و دورانی درخشان از موسیقی جهان هستند. شکل آن ها در طول زمان تغییرات زیادی پیدا کرده است.

شکل گیتار، بر روی صدای آن نیز تاثیر گذار است. هر چه حفره ها و منافذ موجود بر روی آن بیش تر باشد، ویژگی های آکوستیکی آن نیز افزایش می یابد و صدایی گرم تر را به شما ارائه می دهد.

انواع فرم های گیتار الکتریک

گیتار الکتریک فرم های متفاوتی دارد که اغلب به ۴ نمونه زیر تقسیم می شوند:

• گیتارهای سالید یا تو پر
• گیتارهای توخالی
• گیتار بدنه نیمه توخالی
• گیتار آکوستیک الکتریک

فلاینگ وی Flying v

این مدل از گیتاربرقی، اولین بار در سال ۱۹۵۸ توسط گیبسون طراحی و تولید شد، اما پس از آن اغلب برند های مطرح جهان گیتار فلاینگ وی را که به شکل یک V  است تولید کردند.

این گیتار دارای دو پیکاپ هامباکر است و همچنین از چوب ماهون برای ساختن آن استفاده کرده اند. این ساز یک ابزار بسیارعالی جهت تولید موسیقی راک و متال کلاسیک است.

گیتار الکتریک سوپراسترات (super strat)

سوپراسترات نوعی از گیتارالکتریک است که اغلب برای موسیقی متال و راک استفاده می شود. این مدل دارای طراحی پر زرق و برق و تهاجمی است. برخی از این مدل دارای سیم هفتم هستند که  معمولا برای سبک متال استفاده می کنند. می توان گفت که عامل اصلی به وجود آمدن آن این سبک بوده است. اولین نمونه های سوپر استرات، در سال ۱۹۸۰ به بازار ارائه شدند.

فندر تلکستر ( Fender Telecaster)

در ۷۰ سال گذشته، گیتار های تلکستر از شهرت بسیار زیادی در میان مردم برخوردار بودند. امروزه نیز همچنان شهرت خود را در بین نوازندگان حفظ کرده اند. در سال ۱۹۵۱ که اولین نمونه آن توسط شرکت Fender به بازار معرفی شد. آن ها تصور نمی کردند که چه انقلابی در موسیقی به وسیله این ساز پدید خواهد آمد و چگونه به مرور نمونه های پیشرفته تر ساخته خواهد شد.

گیبسون لس پال  Gibson Les Paul

تنها با ذکر نام گیتار لس پال، سال ها سابقه طولانی راک، مخصوصا آهنگ های قرن بیستم در ذهن مرور می شود. امروزه نیز به همان قوت سابق به شهرت و حسن عملکرد خود می افزاید. در آن از یک تخته چوب ماهون برای ساخت بدنه آن و چوب افرا برای دسته این گیتار و در نهایت، رز وود (Rosewood) که چوبی صاف و ابریشمی است و برای فینگر بورد گیتار شما کار گذاشته می شود، طراحی و تولید شده است.

گیبسون لس پال  Gibson Les Paul

تنها با ذکر نام گیتار لس پال، سال ها سابقه طولانی راک، مخصوصا آهنگ های قرن بیستم در ذهن مرور می شود. امروزه نیز به همان قوت سابق به شهرت و حسن عملکرد خود می افزاید. در آن از یک تخته چوب ماهون برای ساخت بدنه آن و چوب افرا برای دسته این گیتار و در نهایت، رز وود (Rosewood) که چوبی صاف و ابریشمی است و برای فینگر بورد گیتار شما کار گذاشته می شود، طراحی و تولید شده است.

طراحی دسته گیتار (Neck Design)

طراحی دسته گیتار با توجه به سبک نوازندگی مورد استفاده برای آن بکار می رود. در عین حال  این انتخاب می تواند تا حدودی سلیقه ای ویا وابسته به فرم دستان نوازنده باشد. در طرح های اولیه و سال های ۶۰ و ۷۰ میلادی دسته گیتارهای الکتریک گردتر بود. در طول زمان با توجه به تجربه نوازندگان مختلف عمق دسته  برای راحتی بیشتر کاهش یافت.

فرم C

برای اکثر نوازندگان گیتار الکتریک مناسب بوده و در گیتارهای کمپانی فندر بیشتر استفاده میگردد.

فرم U

 به دلیل عمق بیشتر برای نوازندگان با انگشتان بلند و یا دستان بزرگ مناسب تر می باشد. این فرم دسته توسط کمپانی گیبسون در دهه ۵۰ میلادی معرفی گردید.

فرم V

 از قدیمی ترین طرح های دسته بوده و بیشتر در نوازندگانی که تمایل به استفاده از انگشت شست بر روی سیم ششم را دارند از جمله اریک کلاپتن متداول است. بطور کلی فراگیری بسیار کمتری در میان نوازندگان روز دنیا دارد.

فرم D

به دلیل عمق کمتر نسبت به فرم  Cراحتی را در نوازندگی و همچنین گرفتن آکورد دربالای دسته فراهم می کند. در عین حال که برای نوآموزان گیتارالکتریک نیز راحت تر از سایر طرح ها می باشد. در اکثر طرح های گیتار الکتریک کمپانی های جکسون (Jackson)، آیبانز ، ESP این  طرح دسته بکار می رود.

فرم نامتقارن ارگونومیک ترین طرح دسته می باشد که باعث خستگی کمتر انگشتان و مچ می گردد. که اولین بار در ساز ادی ون هالن استفاده گردید.  امروزه نیز بیشتر در طرح های سیگنچر ادی ون هالن استفاده می شود.

.

انواع فرت

نیکل

 این جنس از فرت ها در مراحل ساخت گیتار الکتریک، استاندارد ترین مدل هستند که در اغلب ساز ها مورد استفاده قرار می گیرند. شاید آن را با نام نقره نیکل نیز شنیده باشید، اما جالب اینجاست که در ساختارشان هیچ نقره ای مورد استفاده قرار نگرفته است. پس از گذشت مدتی فرسوده می شوند و با توجه با مقدار کارکردشان، باید تعویض شوند.

فولاد ضد زنگ

اگر به دوام بالای فرت گیتار اهمیت می دهید، این مورد بسیار عالی است. آن ها نسبت به نمونه های نیکل از قیمت بالا تری برخوردار هستند.

EVO Gold

 فرت طلای اوو، درواقع نوعی آلیاژ مس است. از آن جایی که برخی از نوازندگان به فلز نیکل حساسیت دارند، می توانند این مورد را برای خود در نظر بگیرند.

برش چوب

از نظر اکثر سازندگان گیتار بهترین برش از چوب ، برش یک چهارم می باشد.  در واقع برش از میانه الوار درخت و به عرض یک چهارم قطر الوار می باشد. بدین ترتیب حلقه های رشد درخت زاویه نزدیک به ۹۰ درجه نسبت به عرض تخته برش خورده خواهند داشت. در نتیجه چوبهای برش خورده استقامت و پایداری بیشتری را خواهند داشت.

چسباندن فینگر بورد به دسته گیتار

جنس چوب فینگر برد معمولا از چوب رز یا آبنوس می باشد که ضخامتی در حدود ۴ میلیمتر دارد. و بر روی دسته گیتار نصب میگردد و فرت ها نیز بر روی آن نصب می شوند. پس از آماده سازی دسته گیتار، فینگر برد توسط چسب مخصوص به دسته چسبیده می شود. سپس توسط گیره هایی در دوطرف ثابت نگه داشته میشوند تا چسب خشک گردد. پس از آن توسط مته های افقی شیارهای محل قرار گیری فرت ها بر روی فینگربرد ایجاد میگردند.

انواع فرت (Fret)

فرت ها میله های نازک فلزی هستند که بصورت افقی بر روی فینگربرد گیتار نصب میگردند. وظیفه این قطعه تغییر نت درساز می باشد. زمانی که سیم گیتار توسط انگشتان دست بر روی فرت ها فشرده میگردد طول متفاوتی از سیم مرتعش میگردد. (از پایه بر روی بدنه تا محل فرتی که سیم بر روی آن توسط انگشت فشرده میگردد). که این تغییر طول باعث ایجاد نت های متفاوت توسط سیم میگردد.

فرت ها انواع مختلف دارند که به دسته اصلی مدرن و سنتی تقسیم میگردند. تفاوت این تقسیم بندی در سایز و ارتفاع آن می باشد. فرت های سنتی ارتفاع و ضخامت کمتری دارند و هنوز در گیتارهای الکتریک فندر و گیبسون بکار می روند. ارتفاع بیشتر فرت باعث کاهش نیاز به نیروی انگشت برای فشردن سیم به میزانی که ارتعاش کامل را داشته باشد می شود. دلیل آن فاصله بیشتر انگشت از فینگربرد می باشد.  بدین ترتیب بیشتر نیروی وارده از سمت انگشت به سیم وارد میگردد نه فینگربرد. البته انتخاب ارتفاع فرت نیز می تواند سلیقه ای باشد.

علاوه بر سایز فرت، جنس فلز بکار رفته نیز در آن متفاوت می باشد که بر عمرآنها تاثیر می گذارد. بطور مثال فرت های جنس استنلس استیل و یا تیتانیوم بیشترین عمر را دارا هستند. که البته قیمت آنها نیز در مقایسه با بقیه فرت ها بسیار بیشتر می باشد.

فرت کوبی

فرت ها درابتدا بصورت میله های بلند می باشند که قبل از نصب به ابعاد حدودی موردنظر بریده می شوند. سپس توسط شوینده مخصوصی تمیز شده و زیر آن چسب زده ودر شیارهای محل فرت بر روی فینگربرد نصب میگردند. شیارهای محل قرار گیری فرت ها عرض کمتری نصب به خود فرت ها دارند.  فرت ها توسط جک دارای فشار ویا چکش مخصوص در شیارها وارد میشوند که به آن عمل فرت کوبی میگویند. پس از تثبیت فرت ها و خشک شدن کامل چسب، قسمتهای اضافی سر و ته آنها توسط قیچی بریده میگردد. بسیار مهم است که ارتفاع تاج تمام فرت ها پس از قرار گیری در شیار ها کاملا یکسان باشد. تا به هنگام نواختن ساز دچار ایجاد صدای گز نگردد.

رنگ آمیزی بدنه و دسته گیتار

رنگ آمیزی گیتار الکتریک به دو دسته کلی تقسیم میگردند. رنگ آمیزی نمایان (Show Case) که در آن رگه های طبیعی و دانه بندی چوب در آن مشخص باشد. و رنگ آمیزی غیر نمایان یا یکپارچه (Solid) که این رگه ها را پنهان میکند. در رنگ آمیزی بدنه گیتارهایی که از چوب یک تکه و دارای بافت زیبا می باشند. از رنگ آمیزی نمایان و در بدنه هایی که بافت چوب زیبا نباشد و یا بدنه چند تکه باشد و بافت یکسانی در ظاهر آن وجود نداشته باشد. از رنگ آمیزی غیر نمایان استفاده میگردد. قبل از رنگ آمیزی بدنه و دسته توسط سمباده های بسیار ریزدانه ساییده شده تا سطح آن کاملا صیقلی گردد. معمولا رنگ آمیزی در ۲ و یا ۳ لایه انجام میگردد. پس از رنگ آمیزی نیز معمولا لایه نهایی توسط واکس و پولیش مخصوص براق میگردد.

وصل کردن دسته به بدنه

سه شیوه متفاوت برای نصب دسته به بدنه گیتار الکتریک وجود دارد. اتصال دسته در طول بدنه ،اتصال انتهای دسته به بدنه توسط چسب و اتصال توسط پیچ.

گیتارهای نک ترو (Neck Thru Body Guitars)

در نوع اتصال دسته به بدنه در اصل دسته قسمتی از بدنه خواهد بود. بدین ترتیب که دسته شامل فینگربرد، محل قرارگیری پیکاپ، پل انتهایی می باشد. و تا انتهای طول بدنه ادامه دارد و بدنه به قسمت مرکزی آن توسط چسب متصل میگردد. معمولا در سازهای گران قیمت از این شیوه اتصال استفاده میگردد. یکی مزایای آن ضخامت و شیب ملایم محل انتهای فینگربرد می باشد. که نواختن در پایین فینگربرد را راحت تر می نماید. در عین حال در صورت آسیب رسیدن به دسته امکان تعویض دسته وجود ندارد.  در مواردی ساز غیرقابل تعمیر و غیر قابل استفاده میگردد که از معایب آن به شمار می رود.

سیستم مدار الکترونیک گیتار

سیستم الکترونیکی گیتار الکتریک شامل پیکاپ ها، پیچ های تنظیم ولوم، پیچ های تنظیم تن، کلید انتخاب. پیکاپ، خازن هایی جهت فیلتر کردن بازه های فرکانسی برای عملکرد صحیح. تنظیم ولوم و تن و درنهایت جک خروجی گیتار می باشد.

پیکاپ های گیتار الکتریک  (Pickups)

پیکاپ ها در گیتار الکتریک وظیفه تبدیل ارتعاش سیم و یا ارتعاش سیم و بدنه به سیگنالهای الکتریکی را دارند. و مانند میکروفون عمل میکنند با این تفاوت که میکروفون ارتعاش هوا را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. ولی پیکاپ ارتعاش سیم و یا بدنه گیتار. پیکاپ ها این کار را توسط سیم پیچ عایق بندی شده به دور یک آهنربای مرکزی انجام میدهند. ارتعاش سیم های گیتار باعث ایجاد جریان متناوب و ایجاد سیگنال های الکتریکی در سیم پیچ می شوند.  این جریان بعد از عبور از مدار ساده الکتریکی تعبیه شده. در گیتار در نهایت به تقویت کننده صدا ارسال می گردد.

پیکاپ های گیتار الکتریک به سه دسته اصلی شامل سینگل کویل، هامباکر و P90  تقسیم می گردند. همچنین هر سه دسته نام برده نیز از نظر شیوه عملکرد به دودسته فعال و غیر فعال تقسیم میگردند.

اتصال بریج گیتار (Bridge)

بریج گیتارالکتریک مانند دیگر گیتارها و یا سازهای زهی در قسمتی مابین میانه بدنه و انتهای بدنه متصل می گردد. وظیفه این قسمت اتصال و نگهداری سیمهای ساز بر روی بدنه است. در عین حال که سر دیگر سیمها بر روی انتهای دسته ساز بسته می شود. دونوع بریج در گیتار الکتریک وجود دارد که شامل بریج ثابت (Fixed Bridges) و بریج لرزان (Tremolo) می شود. فاصله بین سیم ها و دسته گیتار نیز توسط پیچ های تنظیم بر روی بریج تنظیم میگردد.

سیم های گیتار الکتریک (Strings)

سیمهای گیتار در یک سر به بریج و در سر دیگر به گوشی های سردسته متصل می شوند. کوک سیمها توسط گوشی های سردسته و تنظیم فاصله و ارتفاع ازدسته نیزتوسط پیچ های موجود در بریج انجام میگردد.

سیمهای گیتارالکتریک مانند دیگر سازهای زهی از تعدادی سیم با قطر و کشش متفاوت تشکیل شده است. در گیتار الکتریک سیمها از نوع فلزی هستند.

چهار عامل اصلی بر روی ارتعاش سیمها و در نتیجه صدای ساز تاثیر دارند:

قطر سیم (Guage)

مواد بکار رفته

هسته سیم (Core)

شیوه درهم تنیدگی یا بافت رشته ها به دور هسته سیم (Winding)

تست گیتارالکتریک

پس از ساخت گیتار الکتریک، نوبت به تست آن فرا می رسد. در این مرحله ابتدا دسته گیتار و عدم تاب خوردگی یا پیچش آن بصورت چشمی تست می گردد. سپس گیتار مجددا کوک شده و قابلیت ثبات کوک آن تست میگردد. همچنین عدم تولید صدای گز توسط فرت ها کنترل میگردد و در نهایت گیتار به امپ متصل می شود.  صدای آن، عملکرد پیچ های تظیم صدا و تن و مدار الکتریکی و سلامت پیکاپ ها تست میگردد. این مرحله عمدتا مرحله کنترل کیفی (Q.C) نام دارد.

بسته بندی گیتار

پس از مرحله کنترل کیفی و اطمینان از سلامت ساز و صحت عملکرد آن ، ساز در بسته بندی های مخصوص قرار می گیرد. و روانه فروشگاه ها میگردد. بسته بندی در بعضی از گیتارها بسته بندی های ساده مقوایی. و در بعضی از سازها به خصوص سازهای نفیس و گرانقیمت درکیس های مخصوص که شبیه به کیف یا چمدان می باشد. و معروف به هارد کیس (Hard Case) است عرضه میگردد.